Dehidrasiya: necə müəyyənləşdirmək və qurtulmaq olar?
Susuzluq bədəndə əhəmiyyətli dərəcədə su çatışmazlığıdır, ən yaxşı halda xoşagəlməz, ən pis halda isə çox ciddi nəticələrə səbəb olur. Bir aydan çox yeməksiz, ən çoxu isə bir həftə susuz yaşaya bilməyiniz suyun həyatımızda əsas rolunu açıq şəkildə təsdiqləyir. Su çatışmazlığının qarşısını necə alacağınızı və baş verərsə nə edəcəyinizi sizə xəbər veririk.
Susuzluğun səbəbləri:
Həyatın müasir ritmində biz tez-tez susuzluğumuzu və ya aclığımızı hərəkətdə olaraq yatırırıq, hətta onları bəzən tamamilə unuduruq. Vücudunuzu dinləmək və verdiyi siqnallara diqqət yetirmək vacibdir. Axı, hər hansı bir problemi ilkin mərhələdə həll etmək ciddi nəticələrlə məşğul olmaqdan daha asandır.
Dehidrasiya simptomları:
Gündəlik maye ehtiyacının az maye içən insanların sidik axını yavaşlayır və sidik yolları infeksiyaları və böyrək daşlarının inkişaf riskini artırır. Maye itkisinin artması davam etdikdə aşağı təzyiq və başgicəllənmə kimi problemlər yaranır. Şiddətli maye itkisində, nəbzin artması, böyrək çatışmazlığı, əzələ krampları və huşun itməsi müşahidə olunur. Bütün bu simptomlar qaraciyər, beyin və ürək, eləcə də böyrək kimi orqanlarda pozğunluqlara yol aça bilər.
Yüngül dehidrasiya simptomları:
· Susuzluq hissi
· Əzələ krampları
· Baş ağrısı
· Dəridə quruma
· Sidikdə tünd sarı rəng və azalma
· Quru və yapışqan ağız
Şiddətli dehidrasiya simptomları:
· Sidikdə çətinlik və ya çox tünd sarı
· Dəridə quruyur və qırışır
· Yaddaşın dumanlı olması, huşsuzluq və əsəbilik
· Nəbz və nəfəsdə sürətlənmə
· Başgicəllənmə
· Gözlərdə daralma
· Ətrafa laqeydlik
· Təzyiqin aşağı düşməsi
Dehidrasiyanın səbəbləri:
Gün ərzində su içməyi unutmaq və ya içməli su tapmaq kimi adi səbəblərdən itirilən bədən suyu ilə yanaşı digər səbəblərdə vardır.
· Körpələrdə və uşaqlarda tez-tez rast gəlinən şiddətli ishal və qusma
· İnfeksiya və ya günəş vurması səbəbindən yüksək hərarət
· Həddindən artıq məşq və ya yüksək temperatur səbəbindən həddindən artıq tərləmə
· Diabet kimi xroniki xəstəliklər səbəbiylə həddindən artıq idrar
· Böyrəklərin su tutma qabiliyyətini itirməsinə səbəb olan xəstəliklər
· Qan təzyiqi və antihistamik dərmanlar
· Alkoqol istifadəsi
· Marafon yarışları kimi idamn oyunları
Dehidrasiya müalicəsi.
Dehidrasiya müalicəsinin əsas məqsədi itirilmiş maye və elektrolitləri əvəz etməkdir. Bu maye mütləq şəkildə təmizlənmiş olmalıdır. Dərəcəsinə və səbəbinə görə xəstəlik müalicə olunur. Ümumiyyətlə yüngül və orta dərəcədəki dehidrasiyada su istehlakının artırılması ən uyğun həll yoludur. Artıq məşq səbəbindən itirilən maye itkisində elektrolit ehtiva edən mayelər içilə bilər. Xəstənin itirdiyi maye və elektrolitlər venadaxili olaraq verilir və xüsusilə həyati hallarda xəstəni xəstəxanaya gətirmək çox vacibdir.Xəstənin itirdiyi maye və elektrolitlər venadaxili olaraq verilir və xüsusilə həyati hallarda xəstəni xəstəxanaya gətirmək çox vacibdir.
Susuz qaldıqda nə içmək lazımdır?
Xatırladaq ki, vəziyyəti bu hala gətirməmək və kifayət qədər su içmək daha yaxşıdır. Həmişə əlində olması üçün onu mətbəxə quraşdırmaq və ya portativ filtr almaq kifayətdir.
Problem yenə də gəlsə, adi su tək başına öhdəsindən gələ bilməz. Su-duz balansını bərpa etmək üçün nəzərdə tutulmuş yaxşı əczaçılıq məhsulları var (bütün bunlardan sonra təkcə su yox, həm də mineral duzlar itirilir). Ancaq oxşar "ilk yardım" evdə hazırlana bilər: sözdə ORD məhlulunun tərkibinə - oral rehidrasiya duzuna - şəkər, duz və təmiz su daxildir. Bu zaman suyun təmiz olmağından əmin olun, bu çox vacibdir.
Necə hazırlanır?
1.Təmiz bir qaba ½ çay qaşığı duz və 2 xörək qaşığı şəkər tökün;
2. 1 litr isti suda hərtərəfli qarışdırın;
3. gün ərzində hər 10-20 dəqiqədən bir kiçik qurtumlarda içmək.
İnsan bədəni inanılmaz dərəcədə mürəkkəb, lakin yaxşı qurulmuş, ağıllı bir sistemdir və tez-tez özü nəyin çatışmadığını aydınlaşdırır. Susuzluq hissi varsa, onu görməməzlikdən gəlmək olmaz ki, ondan sonra başqa, hətta daha çox xoşagəlməz hisslər zənciri düzülməsin. Eyni zamanda, süzülməmiş kran suyu içmək yaxşı fikir deyil: şəffaf olsa belə suda aşkar pas izləri, qum və həll olmamış çirklər mövcud ola bilər,həmçininm xlor birləşmələri, ağır metallar, bakteriyalar və digərləri. Sağlamlıq və hətta əhval-ruhiyyə birbaşa sudan asılıdır. Təkcə kəmiyyətinə görə deyil, həm də keyfiyyətinə görə - müasir və etibarlı su filtrlərini sizə “Azfilter” təqdim edəcək eyni zamanda sizə bütün orqanizminizin qayğısına qalmağa kömək edəcək.
